Rzeczoznawca majątkowy – kto to taki?
Kim jest rzeczoznawca majątkowy?
Jest to osoba, która uzyskała uprawnienia zawodowe w zakresie szacowania nieruchomości. Takie uprawnienia nadaje Minister Rozwoju i Technologii. Wszyscy rzeczoznawcy majątkowi są wpisani do Centralnego Rejestru Rzeczoznawców Majątkowych, który jest publicznie dostępny.
Poszczególni rzeczoznawcy majątkowi mają swój indywidualny numer uprawnień którym mogą posługiwać się tylko po uzyskaniu tytułu zawodowego.
Najprościej więc rzecz ujmując, rzeczoznawca majątkowy zajmuje się wyceną nieruchomości a także przygotowaniem opracowań i ekspertyz z zakresu nieruchomości.
Taka szczegółowa pisemna analiza dotycząca określenia wartości nieruchomości to operat szacunkowy.
Kto może zostać rzeczoznawcą majątkowym?
Tytuł "rzeczoznawca majątkowy" podlega ochronie prawnej. Dostęp do wykonywania tego zawodu regulowany jest przepisami prawa. Aby móc zostać rzeczoznawcą majątkowym – należy spełnić określone warunki. Przede wszystkim należy posiadać pełną zdolność do czynności prawnych i nie można być karanym za przestępstwo:
· przeciwko działalności instytucji państwowych oraz samorządu terytorialnego,
· przeciwko wymiarowi sprawiedliwości,
· przeciwko wiarygodności dokumentów,
· przeciwko mieniu,
· przeciwko obrotowi gospodarczemu,
· przeciwko obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi,
· skarbowe.
Osoba chętna do tego, by zostać rzeczoznawcą majątkowym powinna posiadać wyższe wykształcenie.
Powinna ona:
ukończyć studia podyplomowe w zakresie wyceny nieruchomości,
odbyć praktykę w zakresie wyceny nieruchomości (może też posiadać doświadczenie zawodowe na stanowisku związanym z wyceną nieruchomości),
przejść z wynikiem pozytywnym postępowanie kwalifikacyjne oraz zdać końcowy egzamin.
Rzeczoznawca majątkowy – zawód zaufania publicznego
Rzeczoznawca majątkowy jest jednym z zawodów zaufania publicznego. Oznacza to między innymi, że świadczą oni usługi wymagające nie tylko określonych kwalifikacji, ale też przestrzegania zasad etyki zawodowej. Inne przykłady tego typu profesji to lekarz, adwokat, kurator sądowy czy rzecznik patentowy.
Zaufanie publiczne oznacza, że z racji szczególnych regulacji prawnych regulujących warunki wykonywania takiego zawodu, relacja pomiędzy jego przedstawicielem a klientem, przede wszystkim powinna charakteryzować się zaufaniem. Ogólnie rzecz ujmując można bowiem założyć, że przedstawiciele tejże grupy zawodów są zobowiązani działać w interesie swojego klienta.
Punkt 1 artykułu 175 Ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami stanowi:
Rzeczoznawca majątkowy jest zobowiązany do wykonywania czynności, o których mowa w art. 174 ust. 3 i 3a, zgodnie z zasadami wynikającymi z przepisów prawa, ze szczególną starannością właściwą dla zawodowego charakteru tych czynności oraz z zasadami etyki zawodowej, kierując się zasadą bezstronności w wycenie nieruchomości.
Dodatkowo punkt 3 powyższego artykułu zawiera zapis, że informacje uzyskane przez rzeczoznawcę majątkowego w związku z wykonywaniem zawodu stanowią tajemnicę zawodową.
Zwracając się o pomoc do rzeczoznawcy majątkowego masz więc prawną gwarancję, że powinien on przede wszystkim w kierować się przepisami prawam etyką zawodową oraz poszanowaniem Twoich interesów.
Szacowanie nieruchomości, czyli co?
Głównym obszarem działalności rzeczoznawcy majątkowego jest wycena nieruchomości. Cóż to oznacza w praktyce? Jest to określanie wartości nieruchomości w oparciu o konkretne podejście i metodę szacowania.
Przepisy prawa określają rodzaje wartości, jakie rzeczoznawca majątkowy może określić, podejścia i metody jakie powinien zastosować, aby poprawnie wycenić nieruchomość. Ostateczną decyzję o wyborze odpowiedniej techniki, metody szacowania podejmuje rzeczoznawca majątkowy w zależności od okoliczności faktycznych i prawnych oraz potrzeb wyceny.
Kwestie dotyczące takiej wyceny reguluje Rozporządzenie Ministra Rozwoju i Technologii z dnia 5 września 2023 r. w sprawie wyceny nieruchomości. Zgodnie z artykułem 1 Rozporządzenia, określa ono:
1) rodzaje metod i technik wyceny nieruchomości;
2) sposoby określania wartości nieruchomości;
3) sposoby określania wartości nakładów i szkód na nieruchomości;
4) sposób sporządzania, formę i treść operatu szacunkowego.
Taka wycena nieruchomości poprzedzona badaniem rynku oraz stanu prawnego nieruchomości powinna zawierać między innymi jasno sformułowane podstawy prawne oraz charakterystykę nieruchomości wycenianej, a także opis wybranej metody szacowania wraz z opisem poszczególnych kroków wyceny.
Cały proces, wraz z oszacowaniem oraz niezbędnymi informacjami ostatecznie spisany jest w formie opracowania, które określamy mianem operatu szacunkowego.
Ważne, że taki operat szacunkowy jest zawsze sporządzany w konkretnym celu i tylko w takim celu może być wykorzystany. Jest on aktualny przez 12 miesięcy od daty jego sporządzenia, o ile w tym czasie nie wystąpiły istotne okoliczności mogące wpłynąć na jego aktualność.
W czym rzeczoznawca może mi pomóc?
Wycena nieruchomości może być niezbędna w wielu sytuacjach. Może być to niezbędne dla przykładu:
· w postępowaniu sądowym (np. wycena nieruchomości dla potrzeb podziału spadku lub majątku),
· przy udzielaniu kredytu hipotecznego,
· w celu ustalenia wysokości odszkodowania,
· w postępowaniu restrukturyzacyjnym.
Powyższy katalog spraw nie jest oczywiście zamknięty. Możesz zlecić wycenę nieruchomości rzeczoznawcy, jeśli planujesz jej sprzedaż lub zakup, a także gdy planujesz inwestycje w nieruchomość lub jej podział.
O pomoc do rzeczoznawcy majątkowego często zwracają się także prawnicy, komornicy, syndycy lub sądy, wszędzie tam gdzie potrzebna jest profesjonalna wycena nieruchomości i określenie jej aktualnej wartości.
Jako klient możesz oczekiwać od rzeczoznawcy etycznego i bezstronnego postępowania, sporządzenia wyceny ze szczególną starannością oraz dyskrecji.